Spot en satire

In deze lessenserie maken de leerlingen kennis met de nog onderbelichte aspecten van spot en satire in de middeleeuwse cultuur. Ze werken daarbij toe naar een creatief eindproduct, waarbij ze zelf een satirische voorstelling maken rond een middeleeuws thema.

Er zijn twee varianten van de lessenserie: een langere versie (10 lesdagen van 4 uur) en een verkorte versie (3 of 4 lesuren van 50 minuten). Dit lesplan werd vervaardigd door Susanne van Eijkel en Katja Krediet.

De stad binnestebuiten

De themaweek De stad binnenstebuiten neemt leerlingen uit het vierde leerjaar middelbaar onderwijs mee op ontdekking naar burgerschap in heden en verleden. In een stad met oude Romeinse en middeleeuwse wortels maken de leerlingen kennis met uiteenlopende facetten van burgerschap. Ze onderzoeken hoe sporen van antiek en middeleeuws burgerschap nog zichtbaar zijn in de hedendaagse stad en bediscussiëren de politieke, sociale en culturele vormgeving van stedelijk burgerschap vandaag de dag.

Deze themaweek werd vervaardigd in het teken van het NWO VICI-project Citizenship Discourses in the Early Middle Ages, 400-1100 uitgevoerd aan de Universiteit Utrecht, 2017-2022 onder leiding van prof. dr. Els Rose. Als projectleden werkten mee dr. Robert Flierman, Alex Heeringa, dr. Megan Welton, Merel de Bruin MA, Kay Boers MA en Lucas Helder.

De zaak V.

In de lessenserie De zaak V. behandelen leerlingen de middeleeuwse literatuurgeschiedenis door middel van politie- en justitieonderzoek naar een misdrijf. Centraal staat de tragische afloop van De burggravin van Vergi, waarin de geheime liefdesrelatie van de burggravin en de ridder uit de hand loopt door inmenging van zowel de hertog als zijn vrouw.  Met drie doden en een vermiste op de plaats delict begint De zaak V.: een cold case uit 1315.

Dit lesplan werd vervaardigd door Afra Boot, Femke van Hilten, Marieke van Kemenade, Jip Kloosterman, Annemarije Visser en Karin Walta.

Het Boek van X

‘Het boek van X’ is een lessenreeks waarbij de leerlingen kennis maken met het middeleeuwse wereldbeeld en met de wereld van het middeleeuwse boek. Het is gebaseerd op Het boek van Sidrac, een middeleeuws boek met vragen en antwoorden waarin wetenschappelijke kennis wordt uitgelegd in de volkstaal. Na drie algemene lessen is er keuze uit zes workshops die dieper ingaan op specifieke onderwerpen, zoals ‘De Middeleeuwse kosmos’ of ‘Edelen in de samenleving’. Uiteindelijk maken de leerlingen zelf hun eigen boek, waarin ze de opgedane kennis verwerken.

Dit lesplan werd ontwikkeld door Michelle Bervoets, Linda van Looijengoed, Ruben van der Mark en Lisanne van Sadelhoff.

De wereld van Beatrijs

Dit lesprogramma bevat een lesplan betreffende het Middelnederlandse werk Beatrijs en contextlessen over de Middeleeuwen. Het lesplan bestaat uit verschillende onderdelen die onafhankelijk van elkaar te gebruiken zijn. De focus van deze lessen ligt op het verhaal van Beatrijs. Daarnaast bevat dit lesplan een werkboek voor de leerling.

Dit lesplan werd samengesteld door Olga Mackaaij en Guus Wesselman.

Beestachtige lessen en fabelachtige vertellingen

Deze lessenreeks toont de doorlopende traditie van Willem die Madocke makede tot Hans Teeuwen. Middelnederlandse dierliteratuur wordt o.a. belicht tegen de achtergrond van een hedendaagse fabelachtige vertelling van laatstgenoemde komiek, getiteld Kiekerjan. De leerlingen verruimen hun interpretatiekader via genrebesef en worden uitgedaagd na te denken over de moraal (of het gebrek daaraan) van deze dierenverhalen. Bovendien beleven ze vermoedelijk plezier aan middeleeuwse literatuur, mede dankzij een moderne bewerking als Reinaert de vos… gerapt van Charlie May.

Documenten:
Beestachtige lessen en fabelachtige vertellingen versie Teeuwen (2014)
Beestachtige lessen en fabelachtige vertellingen versie Teeuwen docenten 131114

Dit lesplan werd ontwikkeld door Erwin Mantingh.